7. Sınıf Türkçe MEB Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 173

7. Sınıf Türkçe ders kitabı cevapları her sınıf ve düzeyden öğrencilerin ödevlerine yardımcı olması için paylaşıyoruz. 2019 2020 Eğitim öğretim yılı için okullarda okutulan 7. Sınıf Türkçe ders kitabı etkinlik cevapları için bu sayfayı baştan sona inceleyebilirsiniz. Daha iyi anlamanız için her bir etkinliği ayrı ayrı çözümledik. Eklenmesini ve düzeltilmesini istediğin yerler olursa yorum kısmından yazmayı unutmayın.

Sayfanın Cevapları:

Yusufçuk Metni Cevapları (1. Kitap)

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları 6. Milli Kültürümüz Sayfa 172, 173, 174, 175, 176, 177  Yusufçuk Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları

Millî kültürümüzü yansıtan unsurlardan bildiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

  • CevapMilli kültürü yansıtan öğeleri şöyle sıralayabiliriz:
    • Gelenekler
    • Görenekler
    • Örf ve adetler
    • Kılık kıyafetler
    • Türküler
    • Dil
    • Yemek kültürü
    • Bayram adetleri
    • Eğitim sistemi

Bildiğiniz ya da büyüklerinizden duyduğunuz bir efsane varsa anlatınız.

  • CevapGünlerden bir gün kralın kentine bir falcı gelir. Kral falcıyı sarayına çağırtır ve kızının geleceği hakkında falcıdan bilgi ister. Falcı kızın eline bakınca irkilir lakin bir şey söylemek istemez. Kötü bir şey olduğunu sezen Kral falcıya söylemesi için emredince; “Yüce Kralım, kızınızı zehirli bir yılan tarafından sokacak ve ölecektir. Bu yazgıya hiç bir şey engel olmayacak. Kral olsanızda bu kaderin önüne geçemeyeceksiniz.” der. Kral, bunun hakkında kızına bir şey söylemez, lakin bunu nasıl engelleyebileceğini düşünmeye başlar. Çare olarak Mersin’e 60 km. uzaklık bulunan ve kıyıya yakın küçük bir küçük ada üzerine ak taşlardan kale yaptırır, kızını buraya kapatır. Olanlardan bihaber kralın kızı üzülmekte, günden güne eriyip gitmektedir. Günün birinde saraydan yiyecekler ile gönderilen üzüm sepetinden çıkan yılan kızı sokar ve kralın kızı ölür

1. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 175 Cevabı

Aşağıda, metinde geçen bazı kelimeler harfleri eksik olarak verilmiştir. Kelimeleri anlamlarından hareketle bulunuz. Bulduğunuz kelimeleri birer cümlede kullanınız.

gönç : Zengin, varlıklı.
Cümlem: Muhtarımızın gönç bir hayata sahip olması ayrı bir hikayedir.

Salık vermek: Tavsiye etmek, haber vermek.
Cümlem: Başkanımız düğün hediyesi yerine LÖSEV’e bağışta bulunmamızı salık verdi.

burcu bulanmak: Dayanma gücünü yitirmek, ağlayacak duruma düşmek.
Cümlem: Şehit anasının burcu bulanmış, olduğu yere yığılıp kalmıştı.

ağıl: Evcil küçükbaş hayvanların barındığı çit veya duvarla çevrili yer, arkaç.
Cümlem: Çoban önce koyunları ağıldan çıkardı, sonra heybesini sırtına vurup yola çıktı.

gökce: Gök rengi, mavi.
Cümlem: Gökce renkli paltosuyla kalabalıkta oldukça dikkat çekiyordu.

ağıt: Ölenin iyi niteliklerini, ölümünden duyulan acıyı dile getiren söz veya ezgi.
Cümlem: Kadının ve akrabalarının ağıtları köyün dört bir tarafında yankılanıyordu.

2. ETKİNLİK 

a) Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle cevaplayınız.

1. Metinde anlatılan adamın özellikleri nelerdir?

  • CevapBir karısı, biri kız biri oğlan, iki küçük çocuğu olan, yaşlıca, kendi hâlinde, eli hünerli, gönlü gani bir adam.

2. Metinde anlatılan çocukların özellikleri nelerdir?

  • Cevap: Emine, yedi yaşında, bulaşık yıkamayı bilip yemek yapmayı bilmeyen bir kız. Yusuf beş yaşında bir erkek çocuğu.

3. Ormanın hangi özellikleri çocukların hoşuna gitmiştir?

  • Cevap: Yelin esmesi, kuşların ötmesi, soğuk pınarlar hoşlarına gitmiş.

4. Oğlakları otlatmaya giden çocukların başına neler geldiğini anlatınız.

  • CevapEve dönmeye niyetlenirken bir oğlağın kaybolduğunu anlamışlar. Korkuyla, ağlaya ağlaya oğlağı aramaya başlamışlar. Gece kuşlarının sesinden korkup Allah’a dua etmişler. İkisi birden kuş olmuş.

5. Çocukların göğce oğlağı bulabilmeleri, için onlara nasıl bir çözüm yolu önerirdiniz?

  • Cevap: Bu soruyu siz cevaplayabilirsiniz.

6. Okuduğunuz efsanede anlatılan olayın gerçek olup olamayacağını nedenleriyle birlikte anlatınız.

  • CevapGerçek olamaz. İnsanların hayvanlara dönüşmesi mümkün değildir.

7. Yusufçuk kuşuyla ilgili veya buna benzer bildiğiniz başka bir efsane var mı? Varsa anlatınız.

  • CevapBu soruyu siz cevaplayabilirsiniz.

b) Okuduğunuz metinle ilgili iki soru yazarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. soru: Adam niçin evlenmeye karar vermiş?

2. soru: Kadın niçin çocuklara kötü davranmıştır?

3. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 176 Cevabı

Not aldığınız anahtar kelimelerden hareketle okuduğunuz metni kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetleyiniz.

  • CevapZamanın birinde kendi halinde, eşi ve biri kız biri erkek iki çocuğuyla yaşayan bir adam varmış. Birgün adamın eşi ölmüş. Çocukları perişan olmasın diye başka biriyle evlenmiş. Evlendiği kişi hem adama hem de çocuklara kötü davranıyormuş. Birgün çocuklara oğlakları otlamaya götürmelerini fakat hiçbirini kaybetmemelerini söylemiş. Çocuklar ormanda oğlakları otlatıp geri döneceklerken bir oğlağın kaybolduğunu görmüşler. Üvey annelerinden çekinen çocuklar korkmalarına rağmen gece oğlağı aramaya koyulmuşlar. Seslerden korkan çocuklar Allah’a dua etmişler. İkisinin de duaları kabul edilmiş ve kuş oluvermişler. Öte öte oğlağı aramaya başlamışlar. Efsane odur ki bu çocuklardan birinin adı Yusuf’tur ve kardeşi oğlağı ararken “Yusufçuk” diye ötmektedir. Yusuf da “Yoook” diye ötmektedir. Efsaneye göre bu kuşun ismi buradan gelmektedir.

4. ETKİNLİK 

Yusufçuk” metnindeki gerçek ve kurgusal unsurları belirleyerek yazınız.

Gerçek UnsurlarAilesiyle yaşayan adam, adamın eşinin ölmesi, adamın yeni bir eş alması, üvey annenin adama ve çocuklara kötü davranması.

Kurgusal UnsurlarÇocukların kuşa dönüşmesi.

5. ETKİNLİK 

Kendinizi “Yusufçuk” metnindeki kişilerden birinin yerine koyarak anlatılan olayla ilgili duygu ve düşüncelerinizi arkadaşlarınıza anlatınız.

  • Cevap

6. ETKİNLİK 

a) “Yusufçuk” metninden alınan aşağıdaki cümlelerde yüklem görevinde kullanılan isimlerin altlarını örnekteki gibi çiziniz.

• Eli hünerli, gönlü gani bir adammış.

• Kız yedi yaşında ya var ya yok; oğlanı, Yusuf’u dersen ancak beşindeymiş.

• Adına “Gusguuk” derler köylüler ki asıl adı “Yusufçuk”tur.

• Tek gözlü toprak damının bahçesinde sebze yetiştirir, çoluğu çocuğu yer, konu komşuya
bile yetermiş.

b) Altını çizdiğiniz yüklem görevindeki isimleri örnekteki gibi birer cümlede kullanınız.

Akıllı bir adammış.

Heniz daha beşindeymiş.

Geçen gün gördüğü hayvan yusufçuktur.

Buradaki yemek herkese yetermiş.

7. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 177 Cevabı

“Türkçem” şiirini okuyunuz. Okuduğunuz şiirin sizde uyandırdığı duygu ve düşüncelerle ilgili bir deneme yazınız. Yazınıza uygun bir başlık belirleyiniz.

Bu etkinliği siz yapabilirsiniz.

Gelecek Derse Hazırlık

Aşağıda verilen konulardan birini seçiniz. Seçtiğiniz konuyla ilgili araştırma yapınız.

• Gölge oyunu tasvirleri nasıl yapılır?

  • CevapGölge oyunu tasvirleri şeffaflaştırılmış derilerden yapılır. Gölge oyunu tasviri için genelde dana veya manda derisi kullanılır. Tasvir ustaları, gölge oyunu tasvirleri için en uygun derinin deve derisi olduğunu söylerler. Deve derisi ışığa mukavemetlidir ve çok güzel renk tutar. Fakat maliyet ve uğraş açısından daha çok dana derisi kullanılır.

• Gölge oyunundaki tipler hangileridir?

  • CevapEksen Kişiler: Baş kahramanlardır. Karagöz ve Hacivat gölge oyunundaki eksen kişilerdir.

    Kadınlar: Zenneler, Karagöz’ün karısı, Hacivat’ın karısı, Kanlı Nigar, Salkım İnci…

    Müslüman Olmayan Kişiler: Rum, Ermeni Yahudi…

    Kabadayılar ve Sarhoşlar: Tuzsuz Deli Bekir, Sarhoş, Matiz…

    Olağanüstü Kişi ve Varlıklar: Cinler, Cazular, Canan…

    Anadolu Kişileri: Laz, Bolulu, Kayserili, Kastmanolulu, Kürt…

    Anadolu Dışından Gelen Kişiler: Arnavut, Acem, Arap…

    İstanbul Ağzı Konuşanlar: Çelebi, Tiryaki

    Engelli Kişiler: Kekeme, Kambur…

    Eğlendirici Kişiler: Köçek, Çengi, Hokkabaz, Camba

• Gölge oyunu sanatçılarının özellikleri nelerdir?

  • Cevap Gölge oyunu sanatçıları iyi bir hafızaya sahiptirler. Oluşturdukları diyalogları her oyunda atlamadan tekrar etmeleri için hafızaları kuvvetli olmalıdır.

    » Taklit yetenekleri gelişmiştir. Oyunda bulunan kırk kadar tipin konuşma tarzlarını birebir yaparlar.

    » Sesleri güçlüdür. Diksiyonları gelişmiştir. Oyundaki tipleri seslendirirken konuşulanları net olarak seyircilere aktarırlar.

    » Müzik yetenekleri güçlüdür. Oyun esnasında tipler şarkı söylemesi gerektiğinde, müziği en iyi şekilde icra ederler.

    » Gölge oyunu sanatçılarının ressamlık, çizerlik yetenekleri gelişmiştir. Hayâlîler, gölge oyununda kullandıkları tasvirleri kendileri hazırlar. Kuklaların yapımında kullanılan derileri kendileri keser, işler, şekil verir ve boyarlar.

    » Oyunculuk yetenekleri gelişmiştir. Tiplere göre nerede, hangi hareketlerin yapılacağını tespit ederek tasvirleri ona göre hareket ettirirler.

Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün Bulunuş Hikayesi Metni Cevapları (2. Kitap)

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları 6. Tema Okuma Kültürü Sayfa 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180 Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün Bulunuş Hikayesi Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 172 Cevabı

1. Bir ülkede veya bölgede yaşayan halkın sözlü edebiyatını, geleneklerini, törenlerini, inançlarını, müziğini, oyunlarını kısacası kültür ürünlerini incelemenin ve araştırmanın ne tür faydaları olabilir? Tartışınız.

  • Cevap: O ülke ve bölge hakkında bilgi sahibi olur, ufkumuz zenginleşir, farklı kültürlerle daha kolay iletişim kurabiliriz.

2. Dîvânu Lugâti’t-Türk hakkında edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

  • Cevap: Divanu Lügati’t Türk eseri  Türk dili ve o zamanki Türk toplumlarının yaşayışı ve kültürü hakkında önemli bilgiler veren ender bir eser olduğu için önemlidir. Ayrıca bu eser “Türkçenin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabı” olma özelliğini de barındırmaktadır. Bu nedenle de önemlidir.

1. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 175 Cevabı

Metni okurken hikâye haritasında istenenleri not alınız.

  • Cevap

Hikaye Haritası

  • Olay Örgüsü: 3. kişi
  • Zaman: 1914
  • Kişiler: Sahaflar çarşısında bir kitapçı dükkanı
  • Yer: Nazif Bey, kadın, Burhan Bey, Emrullah Efendi, ilmiye encümeni, Ali Emiri Efendi, Faik Reşat Bey
  • Anlatıcı: Eski Maliye Bakanlarından Nazif Bey’in kitaplığında bulunan bir kitap Nazif Bey tarafından bir kadına verilir. Kadın bu kitabı satmak için bir sahafa götürür. Sahaf kitabın değerini anlamak için birkaç kişiye gösterir. Gösterdiği kişilere göre kitap değersizdir. Ali Emîrî Efendi adlı bir kitap dostu sahaftaki bu kitabı bulur ve satın alır. Bu kitap Divanu Lugati’t-Türk’tür.

2. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 176 Cevabı

Aşağıda okuduğunuz metinde geçen bazı cümleler verilmiştir. Bu cümlelerden hareketle kelimelerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz.

• Yusuf’u kuyudan çıkaranlar, onu birkaç akçeye sattılar. Fakat sonra Mısır’da ağırlığınca cevahire satıldı.
• Türk dilinde şimdiye kadar bunun gibi bir kitap yazılmamıştır. Bu kitaba hakiki kıymet verilmek lazım gelse cihanın hazineleri kâfi gelmez.
• Ali Emîrî, otuz lirayı hemen verir ama Burhan Bey bir de bahşiş istemektedir.
• Bir rivayete göre dükkânın kapısını kilitleyip anahtarı cebine koyar ve bir tanıdığa rastlamak umuduyla çarşıya çıkar.
• Eve gidip gelecek olsa kitabın bir başkasına satılması ihtimali bulunmaktadır.
• “Bak sana bir kitap veriyorum. İyi sakla,,, Sıkıştığın zaman sahaflara götür. Altın para ile otuz lira eder, aşağıya verme!” der.
• Bugün tek nüshası İstanbul’daki Millet Kütüphanesinde olan Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün bulunuşu, yayımlanması ve çevirisi, ilgi çekici olaylar dizisidir.
• Eserin bulunuşu tamamen bir rastlantı sonucudur.

  • Cevap

cevahir

  • Tahmin: Değerli bir taş.
  • Sözlük Anlamı: Elmas, yakut vb. değerli taşlar, mücevher

kafi

  • Tahmin: Yeterli.
  • Sözlük Anlamı: Yeterli, yetecek ölçüde olan

bahşiş

  • Tahmin:Beğenilen bir iş sonrası verilen fazla para.
  • Sözlük Anlamı: Yapılan bir hizmete ödenen ücretten ayrı olarak fazladan verilen para, kahve parası.

rivayet

  • Tahmin: Duyulan ama emin olunamayan söz.
  • Sözlük Anlamı: Söylenti, ağızdan ağıza dolaşan, kesinlik kazanmayan haber.

ihtimal

  • Tahmin: Olma durumu.
  • Sözlük Anlamı: Bir şeyin olabilmesi durumu, olabilirlik, olasılık.

sahaf

  • Tahmin: Eski kitap satan yer.
  • Sözlük Anlamı: Genellikle kullanılmış ve eski kitap alıp satan kitapçı.

nüsha

  • Tahmin: Bir şeyin kopyası.
  • Sözlük Anlamı: Birbirinin tıpkısı olan yazılı şeylerin her biri.

rastlantı

  • Tahmin: Tesadüf.
  • Sözlük Anlamı: Bilgiye, isteğe, kurala veya belli bir sebebe dayanmaksızın oluveren karşılaşma, tesadüf.

3. ETKİNLİK 

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle yanıtlayınız.

1. Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün değerini bilmeyen kişiler kimlerdir?

  • Cevap: Nazif Bey, kadın, Burhan Bey, Emrullah Efendi, ilmiye encümeni.

2. Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün değerini ve önemini hemen kavrayan Ali Emîrî Efendi kimdir?

  • Cevap: Ömrünü ve servetini kitaplara adayan, haftada birkaç kez Sahaflar Çarşısı’na uğrayıp, kitapçıları tek tek dolaşarak yeni bir şey olup olmadığını sormayı alışkanlık edinen bir kişidir.

3. Dîvânu Lugâti’t-Türk neden önemli bir eserdir?

  • Cevap: Türk dili ve o zamanki Türk toplumlarının yaşayışı ve kültürü hakkında önemli bilgiler veren ender bir eser olduğu için önemlidir.

4. Bir kitabın değerli ve özel olduğuna kimler karar vermelidir?

  • Cevap: Kitap hangi konuda yazılmışsa, o konuda uzman olan kişiler karar vermelidir.

5. Bir kitabın değerini belirleyen tek nüsha olması mıdır, içeriği midir? Tartışınız.

  • Cevap: İçeriğidir. Kitabın değeri, içindekilerle ölçülebilir. Kitabın tek nüsha olması, onun değerli bir kitap olduğunu göstermez.

6. Çok değerli olduğuna inandığınız el yazması bir eser bulursanız ne yaparsınız?

  • Cevap: Bu eseri en iyi şekilde muhafaza edip en kısa sürede yetkili yerlere teslim ederim. 

4. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 177 Cevabı

Aşağıdaki cümlelerde anlamca çelişen sözcüklerin kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Bu sözcüklerin altını örnekteki gibi çiziniz.

  • Cevap

Derginize kılı kırk yaracak şekilde bir göz attım.
Aşağı yukarı tam üç yıldır görüşemiyoruz.
Beyza kesinlikle haftaya gelebilir.
Sanırım o işi mutlaka kabul edecektir.
Eminim bu saatte İzmir’e varmış olmalı.
Okulumuzun takımı şüphesiz bu maça iyi hazırlanmış olmalı.

5. ETKİNLİK 

Aşağıdaki cümlelerde sözcüklerin yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Cümlelerin doğru şeklini örnekteki gibi yazınız.

  • Cevap

İzinsiz inşaata girilmez. (inşaata izinsiz girilmez)
Bu çorba fazla dışarıda kaldığı için bozulmuş. (Bu çorba dışarıda fazla kaldığı için bozulmuş.)
Yeni eve girdim ki sen aradın. (Eve yeni girdim ki sen aradın.)
Otuz iki oya karşı yirmi altı oyla sınıf başkanı seçildim. (Yirmi altı oya karşı otuz iki oyla sınıf başkanı seçildim.)
Ağrısız kulak delinir. (Kulak ağrısız delinir.)
Yeni kazağımı giymiştim ki kapının zili çaldı. (Kazağımı yeni giymiştim ki kapının zili çaldı.)

6. ETKİNLİK 

Aşağıdaki cümlelerde anlam belirsizliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Anlam belirsizliğinin nedenini cümlelerin karşısına, cümlenin doğru şeklini ise verilen boşluğa yazınız.

  • Cevap

Genç postacıya adresi sordu. – neden – (Noktalama yanlışlığı)
O dosyaları dikkatle inceledi. – neden – (Noktalama yanlışlığı)
Çizimlerini çok beğendim. – neden – (Kişi zamirinin kullanılmaması)
Küçük eve koşa koşa gitti. – neden – (Noktalama yanlışlığı)
İnsan kaynakları servisi iletişim bilgilerini istedi. – neden – (Kişi zamirinin kullanılmaması)
Buralara geldiğine hâlâ inanamıyorum. – neden – (Kişi zamirinin kullanılmaması)

7. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 178 Cevabı

Aşağıdaki yönergeleri uygulayınız.

a) Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Altı çizili kelimelerin cümlenin anlamını nasıl etkilediğini açıklayınız.

• Bazıları vardır; gözlerini konuşana diker, sessizce otururlar. “İşte, iyi bir dinleyici!” dersiniz oysaki gözleri konuşanda değildir. İyi bir dinleyici gözleriyle değil sorularla dinler; başka bir deyişle konuşulan konu üzerinde kafasında uyanan sorulara cevap arar. Dinlediklerini bu sorularla değerlendirir.
• Yetkililer güneş çarpması konusunda halkı uyardılar. Özellikle yaşlıların ve çocukların öğle saatlerinde güneşe çıkmamasını söylediler.
• Hedef net bir şekilde belirlendikten sonra ona ulaşmak için ilk olarak yapılması gereken şey plan yapmaktır.
• Bir de bu konuda son olarak şunu belirtmek isterim ki kütüphanecilik önemli bir disiplin gerektirmektedir.

  • Cevap: Altı çizili sözcükler geçiş ve bağlantı ifadeleridir. Metinde bir düşünce ile bu düşünceden doğan başka bir düşünce arasında bağlantı kurarlar. Düşünceyi olumlu ya da olumsuz olarak yönlendirirler.

b) Siz de bu ifadeleri kullanarak birer cümle yazınız.

  • Cevap

• Fotoğraf karesinde bir köpeğin bir koyunu boğazladığını görürsünüz; oysaki köpek dereye düşen koyunu kurtarmak için çekmeye çalışmaktadır.

• İyi bir kahve kokusundan belli olur; başka bir deyişle kahvenin değerini kokusu ortaya koyar.

• Geri dönüştürülebili sanayi ürünlerini geri dönüşüm kutularına atmaya dikkat etmeliyiz. Özellikle doğada uzun süre yok olmayan sanayi ürünlerine çok dikkat edilmelidir.

• Bisikletle seyahat etmeden önce ilk olarak bisikletin frenlerinin doğru çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.

• Tabletler konusunda son olarak şunun altını çizmek isterim; tabletler sadece eğlence ve iş amaçlı kullanılır, eğitimde büyük farklar yaratmaz.

8. ETKİNLİK 

Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümlelerden öznel olanlara (Ö), nesnel olanlara (N) yazınız. 

  • Cevap

Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün bulunuşu, yayımlanması ve çevirisi, ilgi çekici olaylar dizisidir. (Ö)
Paraya ihtiyacı olan kadın, kitabı Sahaflar Çarşısı’ndaki kitapçı Burhan Bey’e götürür ve otuz liraya satmak istediğini söyler. (N)
Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün tek nüshası İstanbul’daki Millet Kütüphanesindedir. (N)
Bu kitap değil, Türkistan ülkesidir… Türkistan değil bütün cihandır. (Ö)
Otuz değil, otuz bin lira bile değerdir bu kitaba. (Ö)

9. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 179 Cevabı

Ali Emîrî Efendi’nin Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün değeri ile ilgili Hz. Yusuf’a atıfta bulunarak yaptığı benzetmeyi değerlendiriniz. Ali Emîrî Efendi neden Dîvânu Lugâti’t-Türk ile Hz. Yusuf arasında bir benzerlik kurmaktadır? Yorumlayınız.

Dostlarına, arkadaşlarına kitabın değerini şöyle anlatır Ali Emîrî Efendi:
“Bu kitap değil, Türkistan ülkesidir,,, Türkistan değil bütün cihandır. Türklük, Türk dili bu kitap sayesinde başka bir parlaklık kazanacak. Arap dilinde Sibeveyh’in kitabı ne ise bu da Türk dilinde onun kardeşidir. Türk dilinde şimdiye kadar bunun gibi bir kitap yazılmamıştır. Bu kitaba hakiki kıymet verilmek lazım gelse cihanın hazineleri kâfi gelmez, Bu kitapla Hz. Yusuf arasında bir benzerlik vardır. Yusuf’u kuyudan çıkaranlar, onu birkaç akçeye sattılar. Fakat sonra Mısır’da ağırlığınca cevahire satıldı. Bu kitabı da Burhan bana otuz üç liraya sattı. Fakat ben bunu birkaç misli ağırlığında elmaslara, zümrütlere vermem,”

  • Cevap: Hz. Yusuf zamanında kardeşleri tarafından bir kuyuya atılmıştır. Onu kuyudan köle ticareti yapan kimseler kurtarmış ve çok ucuz bir paraya köle olarak başkasına satmışlardır. Haz. Yusuf’un değeri daha sonra anlaşılmıştır ki peygamber olmuştur. Ali Emir Efendi de bu kitabın bulunuş hikayesini Hz. Yusuf’un hikayesine benzetmiştir.

10. ETKİNLİK 

Aşağıdaki sözleri okuyunuz. Yönerge doğrultusunda konuşmanızı hazırlayınız.

Başka dile uymaz annenin sesi,
Her sözün ararsan vardır Türkçesi!
Ziya Gökalp

Bugünden sonra dîvânda, dergâhta, bergâhta, mecliste, meydanda
Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır.
Karamanoğlu Mehmet Bey

  • Cevap

Karamanoğlu Mehmet Bey ve Ziya Gökalp’in Türkçeye bakış açılarını değerlendiriniz. Sizin bu konudaki düşünceleriniz nelerdir? Kısa bir konuşma metni hazırlayarak arkadaşlarınızla paylaşınız. Konuşmanızda  uygun geçiş ve bağlantı ifadeleri kullanmaya özen gösteriniz.

  • Cevap: Karamanoğlu Mehmet Bey ve Ziya Gökalp ana dilimiz Türkçe’mizin öneminden bahsetmişlerdir. Ziya Gökalp her kelimenin bir Türkçe’sinin olduğunu ve Türkçe kelimeleri kullanmamızın öneminden bahsetmiştir. Karamanoğlu Mehmet Bey de her nerede olursa olsun Türkçe’den başka hiçbir dili kullanmamız gerektiğini söylemiştir. 

11. ETKİNLİK 

7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 180 Cevabı

Aşağıdaki yönergeleri uygulayınız.

a) Yukarıdaki gazete haberini okuyunuz. Siz “drone” cihazına Türkçe karşılık olarak hangisini uygun buluyorsunuz? Niçin ?

  • Cevap: “Drone” cihazına Türkçe karşılık olarak “uçangöz“kelimesini uygun buluyorum. Kulağa daha güzel geliyor. Drone kelimesinin işlevini daha iyi karşılıyor. 

b) Bu seçenekler dışında sizin de bir öneriniz var mı? Sebepleriyle birlikte açıklayınız?

  • Cevap: Benim önerim: “havagöz” Çünkü drone ile havada bir gözümüz varmışçasına görüntü alabiliriz. 

c) Alışveriş merkezlerinden hastanelere, lokantalardan apartman ve site isimlerine kadar kullandığımız kelimelerin neredeyse tamamı yabancı kelime istilasına uğradı. Dilimizdeki yabancı kelime istilasına dikkat çekmek için yakın çevrenizde karşılaştığınız bir örnekten hareketle kısa bir haber metni yazınız. Haber metninizde 5N1K sorularının cevaplarını vermeyi unutmayınız.

  • CevapRadyo ve TV’lerde Yabancı Kelime İstilasıTÜRK Dil Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) için hazırladığı raporda, radyo ve televizyon yayınlarındaki “yabancı kelime istilası”na dikkati çekti. Raporda, yayınlarda kullanılan yabancı kelimelerden örnekler verilerek, “Basın-yayın organlarıyla, çok kısa sürede ve bir istila halinde dile sokulmaya çalışılan yabancı kelimeler, dili yozlaştırmaktadır” denildi. TDK’nın belirlemelerine göre, yayınlarda Türkçe fiillerle birlikte kullanılan yabancı kelimelerden bazıları şöyle:

    Akompanya etmek, demo yapmak, momentumu yakalamak, asistlik yapmak, egzajere etmek, absorbe olmak, prezante etmek, ajite etmek, piyasayı fonlamak, marjinalize etmek, start almak, dokümante etmek, minimale yaklaşmak, tolere etmek, skorer oyun sergilemek, enforme etmek, hijyen sağlamak, bloke etmek, sabote etmek, ekarte etmek, apolitik olmak, format vermek, revize etmek, brifing almak.

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Kitap okumayla ilgili özdeyişler araştırarak beğendiklerinizi sınıfa getirmek üzere yazınız.

  • CevapKitap Okuma İle İlgili Özdeyişler
  • Ömrünün dörtte üçünü okumakla geçiren muhakkak namuslu olur – DİDEROT
  • İnsanlığa başlıca borcumuz: Bıkmaksızın okumak, üşenmeksizin okumaktır – ŞEMSETTİN SAMİ
  • Kitabın hala fikirlerin temel taşıyıcısı olduğuna inanıyorum… (George Will)
  • Her okur bir lider değildir, fakat her lider bir okur olmalıdır… (Hanry Truman)
  • Gelecek, ihtiyacı olan şeyleri yapabilmek için neyi öğrenmesi gerektiğini bilenlerindir..(Denis Waitley)
  • Okumayı sevmeyene dokuz hoca az (Atasözü)
  • Okuma ihtiyacı barut gibidir, bir kere tutuşunca artık sönmez – Victor Hugo
  • Okuma zevkini kazanmayanın öğrenimi yarıda kalmıştır – P Peacut
  • Okuma zevkini, Hindistan’ın hazinelerine değişmem – E Gıbbon
  • Okumak bir deva, anlamak bir şifadır – R Necdet Evrimer
  • Okumak bir insanı doldurur, insanlarla konuşmak hazırlar, yazmak ise olgunlaştırır – Bacon
  • Okumak gıdadır, okuyan insanlık bilen insanlıktır – V Hugo
  • Okumasını bilirsen, her insanın bir kitap olduğunu göreceksin – W E Channing
  • Okumayı sevmek, hayattaki can sıkıcı saatleri güzel saatlerle değiştirmektir – Montesquieu
  • Okunacak en büyük kitap insandır – Hacı Bektaş Veli

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir